ନୂଆ ନିୟମ ; ଏଣିକି ଘରେ ବସି ଲେଖିପାରିବେ FIR , ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ନୂଆ ଅନଲାଇନ୍ ପକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ।
1 min readସୋମବାର ଠାରୁ ସାରା ଦେଶରେ ତିନୋଟି ନୂତନ ଅପରାଧିକ ଆଇନ ଲାଗୁ ହୋଇଛି। ଏହା ସହିତ ତିନୋଟି ପୁରୁଣା ନିୟମ, ଅର୍ଥାତ୍ ଉପନିବେଶ ସମୟର ନିୟମକୁ ରଦ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଛି । ଆଇପିସି ଏବଂ କ୍ରପିସି ଯାହା ବିଷୟରେ ଆମେ ପ୍ରାୟତ ଶୁଣିଛୁ ତାହା ମଧ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ଇତିହାସରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ IEA କୁ ମଧ୍ୟ ରଦ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଛି । ଆଜିଠାରୁ ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ତିନୋଟି ଅପରାଧିକ ଆଇନ ହେଉଛି ଭାରତୀୟ ଜଷ୍ଟିସ୍ କୋଡ୍ (ବିଏନ୍ଏସ୍), ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ସୁରକ୍ଷା ସଂକେତ (ବିଏନ୍ଏସ୍ଏସ୍), ଭାରତୀୟ ପ୍ରମାଣ ଆଇନ (ବିଏସ୍ଏସ୍ଏସ୍) ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଆଇପିସି, ବିଏନ୍ଏସ୍ଏସ୍ ସ୍ଥାନରେ ବିଏନ୍ଏସ୍ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଛି CrPC ସ୍ଥାନରେ ଏବଂBSA ସ୍ଥାନରେ IEA ଏହାକୁ ନେଇଛି ।
ଭାରତୀୟ ନ୍ୟାୟିକ ସଂକେତରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଯୋଗାଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଖବରରେ ମଧ୍ୟ ୠଓଜ ପଞ୍ଜିକୃତ ହୋଇପାରିବ ।ଏହାର ଅର୍ଥ ବର୍ତ୍ତମାନ ଇ-ମେଲ୍, ଆପ୍ ଏବଂ ଉଉଞଘଝ ପୋର୍ଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ୠଓଜ ଦାଖଲ କରାଯାଇପାରିବ । ବର୍ତ୍ତମାନ ୠଓଜ ଘରେ ବସି ରହିପାରିବ ଏବଂ ଖୋଜିବାକୁ ବୁଲିବାର କ ଭର ଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ଯଦି ଏକ ଇ-ଏଫ୍ଆଇଆର୍ ଦାଖଲ ହୁଏ ତେବେ ପୀଡିତାଙ୍କୁ ତିନି ଦିନ ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନ ଯିବାକୁ ପଡିବ। ଯଦି ଏହା ନହୁଏ ତେବେ ତାଙ୍କର FIR ନକଲି ବୋଲି ଧରାଯିବ ।
ଘରେ FIR କିପରି ଲେଖିବେ ?
ନୂତନ ଆଇନ ଏକ ଆଧୁନିକ ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନିଶ୍ଚିତ କରିବ। ଶୂନ FIR ପରି ବ୍ୟବସ୍ଥା, ସମନ ପାଇଁ ଏସଏମଏସ ପରି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ପଦ୍ଧତିର ବ୍ୟବହାର, ପୋଲିସର ଅଭିଯୋଗର ଅନଲାଇନ୍ ପଞ୍ଜିକରଣ, ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ ପାଇଁ କ୍ରାଇମବ୍ରାଞ୍ଚର ଭିଡିଓଗ୍ରାଫି ବର୍ତ୍ତମାନ ନୂତନ ଆଇନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି । ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କ ମକ୍ସସଜ୍ଞର ଣସି ଅପରାଧ ଘଟେ ତେବେ ଆପଣ କିପରି ଘରେ ବସି ଏକ FIR ଲଜ୍ କରିପାରିବେ, ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକ ଜାଣନ୍ତୁ ।
E-FIR କିପରି ଲେଖିବେ ।
ଯଦି କ ମକ୍ସସଜ୍ଞର ଣସି ଅପରାଧ ହୁଏ, ଯଦି ପୀଡିତା ଶାରୀରିକ ଭାବରେ ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନକୁ ଯିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ, ତେବେ ସେ ଏସଏମଏସ କିମ୍ବା ଇମେଲ ପରି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ମାଧ୍ୟମରେ ଘରେ ବସି ନିଜର ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରିପାରିବେ।
ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ
ଆପଣଙ୍କର ଅଭିଯୋଗ ପଞ୍ଜିକରଣ କରିବାକୁ, ଆପଣ ଦିଲ୍ଲୀ ପୋଲିସର ୱେବସାଇଟକୁ ଯାଇପାରିବେ କିମ୍ବା କୌଣସି ଇ-ଯୋଗାଯୋଗ ମାଧ୍ୟମ ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣଙ୍କ ଅଭିଯୋଗକୁ ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନକୁ ପଠାଇ ପାରିବେ ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ପଦକ୍ଷେପ
ଘଟଣାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବରଣୀ, ଆପଣଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିବରଣୀ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଦଲିଲଗୁଡ଼ିକର ବିବରଣୀ ପୁରଣ କରନ୍ତୁ ।
ତୃତୀୟ ପଦକ୍ଷେପ
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଯାଞ୍ଚ ପାଇଁ ଇ-ଏଫ୍ଆଇଆର୍ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଯିବ। ତଦନ୍ତକାରୀ ଅଧିକାରୀ ତା’ପରେ ପ୍ରାଥମିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଆରମ୍ଭ କରିପାରିବେ କି ପ୍ରିମା ଫେସୀ ମାମଲା ଅଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ସର୍ବାଧିକ ୧୪ ଦିନ ଲାଗିବ। ଇ-ଯୋଗାଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ପଠାଯାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ତିନି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ରେକର୍ଡରେ ନିଆଯିବ ଏବଂ FIR ପଞ୍ଜିକୃତ ହେବ ।
ଯଦି ତୁରନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ତେବେ ତଦନ୍ତ ଅଧିକାରୀ ଅଭିଯୋଗ ଆଧାରରେ ଏକ ମାମଲା ପଞ୍ଜିକରଣ କରିପାରିବେ। SHO ଦ୍ୱାରା FIR ସମୀକ୍ଷା କରାଯିବ ଏବଂ ଏହାକୁ ତଦନ୍ତ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇପାରିବ । ଅଭିଯୋଗକାରୀଙ୍କୁ ମାଗଣାରେ FIR ର ଏକ କପି ଦିଆଯିବ ।
୩ ଟି ନୂତନ ନିୟମ କ’ଣ?
ଭାରତୀୟ ଜୁଡିସିଆଲ୍ କୋଡ୍ (ବିଏନ୍ଏସ୍)
ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସଂକେତ (BNSS)
ଭାରତୀୟ ପ୍ରମାଣ ଆଇନ (BSA)
କେଉଁ କେଉଁ ଧାରା ବଦଳିଛି ?
. ତିନୋଟି ନୂତନ ଅପରାଧିକ ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବା ପରେ, BNS ର ପ୍ରାୟ ୧୭୫ ବିଭାଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି।
. ଠକେଇ ସହ ଜଡିତ ବିଭାଗର କ୍ରମକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି । ନୂତନ ନିୟମରେ ଯେଉଁମାନେ ଠକାମି ଏବଂ ପ୍ରତାରଣା କରୁଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଧାରା ୩୧୮ ଲାଗୁ ହେବ। ବର୍ତ୍ତମାନ କୌଣସି ଠକକୁ ୪୨୦ କୁ ଡାକିବା ଠିକ୍ ହେବ ନାହିଁ ।
. ହତ୍ୟା, ବଳାତ୍କାର, ଡକାୟତି, ଚୋରି ସମେତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଭାଗର ସଂଖ୍ୟା ଭାରତୀୟ ଜଷ୍ଟିସ କୋଡରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। ଆଇପିସିର ଧାରା ୩୦୨ କୁ ଭାରତୀୟ ଜୁଡିସିଆଲ୍ କୋଡରେ ସେକ୍ସନ୍ ୧୦୩ ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି ।
. ଆଇପିସିକୁ ଭାରତୀୟ ଜଷ୍ଟିସ୍ କୋଡ୍, CRPC କୁ ଭାରତୀୟ ସିଭିଲ୍ ଡିଫେନ୍ସ କୋଡ୍ ଏବଂ IEA କୁ ଭାରତୀୟ ପ୍ରମାଣ ଆଇନ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାନିତ କରାଯାଇଛି।
. ଭାରତୀୟ ପ୍ରମାଣ ଆଇନ (ବିଏସଏ) ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି।
. ଭାରତୀୟ ଜୁଡିସିଆଲ୍ କୋଡ୍ (ବିଏନ୍ଏସ୍) ରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି।
. ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତୀୟ ପ୍ରମାଣ ଆଇନରେ ୧୬୭ ଟି ବିଭାଗ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ପ୍ରମାଣ ଅଧିନିୟମରେ ମୋଟ ୧୭୦ ଟି ବିଭାଗ ଅଛି ।
. ନୂତନ ଆଇନରେ ୬ ଟି ବିଭାଗ ରଦ୍ଦ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଦୁଇଟି ନୂତନ ବିଭାଗ ଏବଂ ୬ ଟି ଉପ-ବିଭାଗ ଏହି ଆଇନରେ ଯୋଡି ହୋଇଛି।
. ସାକ୍ଷୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନୂତନ ଆଇନରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି।
. ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ପରି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ପ୍ରମାଣ ମଧ୍ୟ କୋର୍ଟରେ ବିଚାର କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ ଇ-ମେଲ୍, ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଇତ୍ୟାଦି ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରମାଣ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।