ଆଜି ଜାତୀୟ ମହାକାଶ ଦିବସ ; ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଇତିହାସ ରଚିଥିଲା ‘ବିକ୍ରମ’ ଓ ‘ପ୍ରଜ୍ଞାନ’ ।

ଆଜି ଜାତୀୟ ମହାକାଶ ଦିବସ । ଠିକ୍ ବର୍ଷେ ପୂର୍ବେ ଆଜିର ଦିନରେ ସାରା ଭାରତର ବାସୀ ଚାତକ ଭଳି ଚାହିଁ ବସିଥିଲେ ଟିଭିକୁ ଆଉ କିଛିଙଯକ ଛାତି ଜୋରରେ ଧକ୍ ଧକ୍ କରୁଥିଲା । କାହିଁକି ନା ଚନ୍ଦ୍ରାୟାନ୍ ର ବିଫଳତା ଅନେକଙ୍କ ମନକୁ ଡରାଉଥିଲା । ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ବର୍ଷ ବର୍ଷର ପରିଶ୍ରମର ଫଳ ଆଜିର ଦିନରେ ସଫଳ ହେବାର ଥିଲା । ଠିକ୍ ବର୍ଷେ ପୂର୍ବେ ଆଜିର ଦିନରେ ସଭିଙ୍କ ଆଖି ବିକ୍ରମ ଏବଂ ପ୍ରୟାଗନଙ୍କ ଉପରେ ଥିଲା, ଯେଉଁମାନେ ମହାକାଶରେ ସଫଳତାର ଏକ ନୂଆ କାହାଣୀ ଲେଖୁଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ଚନ୍ଦ୍ରାୟଣ ମିଶନ ଅଧୀନରେ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ପଠାଯାଇଥିଲେ । ୨୨ ଅଗଷ୍ଟ ସନ୍ଧ୍ୟା ପରଠାରୁ ପରଦିନ ଅପେକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା ।କାଉଣ୍ଟଡାଉନ୍ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଏବଂ ତା’ପରେ ୨୩ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ରେ ଭାରତୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥିତିକୁ ବିଶ୍ୱ କୁ ଜଣାଇଲେ ।

ଏହି ଦିନ ‘ବିକ୍ରମ’ ଏବଂ ‘ପ୍ରଜ୍ଞାନ’ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ
ଅଗଷ୍ଟ ୨୩, ୨୦୨୩ ରେ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ୩ ମିଶନ ମାଧ୍ୟମରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ଏକ ନରମ ଅବତରଣ କରିବାରେ ଭାରତ ଚତୁର୍ଥ ଦେଶ ହେଲା ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ପୋଲରେ ପ୍ରଥମରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ସେହି ଦିନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଅଗଷ୍ଟ ୨୩ ଦେଶର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଅକ୍ଷରରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଶ ପ୍ରତିବର୍ଷ ସଫଳତାକୁ ପାଳନ କରିବ। ଯେଉଁ ଦିନ ଶିବକ୍ଷେତ୍ର ପଏଣ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ମହାକାଶରେ ନାମ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିଲା ସେହି ଦିନକୁ ଜାତୀୟ ମହାକାଶ ଦିବସ ଭାବରେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଭାରତ ଜାତୀୟ ମହାକାଶ ଦିବସ ପାଳନ କରୁଛି
ଆଜି ଭାରତ ଏହାର ପ୍ରଥମ ଜାତୀୟ ମହାକାଶ ଦିବସ ପାଳନ କରୁଛି। ଏହି ଦିନ ଦେଶର ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଇତିହାସରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଯୁବ ବିଜ୍ଞାନକୁ ମହାକାଶ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ଜଡିତ କରିବା । ଏଥର ବିଷୟ ମଧ୍ୟ ଭାବନାକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରେ । ଏହି ବର୍ଷର ଉତ୍ସବର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେଉଛି – ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରି ଜୀବନକୁ ଛୁଇଁବା: ଭାରତର ସ୍ପେସ୍ ଷ୍ଟୋରୀ । ଏହା ସମାଜ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉପରେ ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନର ଗଭୀର ପ୍ରଭାବକୁ ଦର୍ଶାଏ ।

ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ୧ –
ଭାରତର ମହାକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସଫଳତା ଏବଂ ଦେଶର ବିକାଶରେ ଏହାର ଅବଦାନକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଥିମ୍ ଏକ ଉତ୍ତମ ଉପାୟ । ଏହା ମୋତେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ୧ କୁ ମଧ୍ୟ ମନେ ପକାଇଥାଏ । ଯାହା ସଫଳତାର ସହିତ ୨୦୦୮ ରେ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ପାଦ ଦେଇଥିଲା । ଏହି ମିଶନ ଭାରତର ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଯାତ୍ରାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ଥିଲା ।

ଚନ୍ଦ୍ରାୟନ ୩ ଭାରତର ଗର୍ବ ବଢାଇଛି –
ଆଜି ହେଉଛି ୨୩ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ ଏବଂ ଠିକ୍ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଚନ୍ଦ୍ରୟାନ୍ ୩ ଆମର ସମ୍ମାନ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ । ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ବିତିଗଲା ଏବଂ ସମକକ୍ଷ ଭାବରେ, ଆମର ପ୍ରୟାଗନ୍ ଦ୍ୱାରା ସଂଗୃହିତ ତଥ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ସୂଚନା ସହିତ ବିଶ୍ୱକୁ ଅନେକ ଲାଭ ଦାୟକ ତଥ୍ୟ ଯୋଗଇଛି । ଏକ ଅତି ସୁନ୍ଦର ସୂଚନା ଯାହା ନିକଟରେ ‘ପ୍ରକୃତି’ ନାମକ ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଜ୍ଞାନ ଦ୍ୱାରା ସଂଗୃହିତ ତଥ୍ୟରୁ ଏହା ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନିଆଯାଇଛି ଯେ ଶିତାଲ ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ଗରମ ଲାଭା ବୋହୁଥିଲା । ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ମାଟିର ମାପ ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଯାହାକି ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ୧୦୦ ମିଟର ଯାତ୍ରା କଲାବେଳେ ପ୍ରଗନ୍ ରୋଭର ଦ୍ୱାରା ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ରହିବେ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ରହିବ ।
ISRO ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଏସ ସୋମନାଥଙ୍କ ପାଇଁ ଦେଶ ଆଜି ସତରେ ଗର୍ବିତ । ସେ ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ କହିଥିଲେ – ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ରହିବେ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ରହିବ । ଏବଂ ଜଗତ କିପରି ଭାବରେ ପ୍ରୟାଗନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପଠାଯାଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଏବଂ ତଥ୍ୟର ପରୀକ୍ଷଣ, ବୁଝି ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରୁଛନ୍ତି, ତାହା ହେଉଛି ବଡ କଥା । ସେଗୁଡିକର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ ଆମର ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ୩ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଦେଶର ସମ୍ମାନ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି ।