କାହିଁକି ବୁଡିଲା ବିଗ୍ ବଜାର ? ରିଟେଲରେ ଏହି ଛୋଟ ଭୁଲ୍ ପାଇଁ ଆଜି ତଳିତଳାନ୍ତ ବିଗ୍ ବଜାର …

ଏକ ସମୟ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ଲୋକମାନେ ସପିଂ ପାଇଁ ମଲକୁ ଯାଉନଥିଲେ କିନ୍ତୁ ରାସ୍ତାରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଦୋକାନରୁ ପୋଷାକ କିମ୍ବା ସାମଗ୍ରୀ କିଣୁଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ, ଅନଲାଇନ୍ ସପିଙ୍ଗର ସଂସ୍କୃତି ଅଧିକ ନଥିଲା, ସେଠାରେ ବହୁତ କମ୍ ମଲ୍ ମଧ୍ୟ ଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ କେବଳ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସପିଂ କରିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତର ଖୁଚୁରା ରାଜା ଲୋକଙ୍କ ସପିଂ ଶୈଳୀକୁ ବୁଝିଥିଲେ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଛାତ ତଳେ ସପିଂ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ‘ବିଗ୍ ବଜାର’ ଖୋଲିଥିଲେ। ଏହି ବିଗ୍ ବଜାର ଲୋକଙ୍କ ସପିଂ ଟ୍ରେଣ୍ଡକୁ ବଦଳାଇ ଭେଟେରାନ୍ ବ୍ୟବସାୟୀ କିଶୋର ବିୟାନୀଙ୍କୁ ( ରିଟେଲର ରାଜା )ଖୁଚୁରା ରାଜା କଲା ।

୨୦୦୧ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ବିଗ୍ ବଜାର ଷ୍ଟୋର ଖୋଲିଲା । ଲୋକମାନେ ବିଗ୍ ବଜାର ପ୍ରତି ଏତେ ଉତ୍ସାହିତ ଥିଲେ ଯେ କମ୍ପାନୀ ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ୩୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟବସାୟ କରିଥିଲା। ପ୍ରଥମ ଦିନର ଟ୍ୟାଗଲାଇନ୍ ‘ଶସ୍ତା, ସର୍ବୋତ୍ତମ’ ଏହାକୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ଚିହ୍ନିତ କରିପାରିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଗ୍ ବଜାର ଚଳାଉଥିବା କମ୍ପାନୀ ଦେବାଳିଆ ହୋଇଯାଇଛି। କିଶୋର ବିୟାନୀଙ୍କ ଗୋଟିଏ ଭୁଲ ହେତୁ ଖୁଚୁରା ରାଜା ଦେବାଳିଆ ହୋଇଗଲେ ଏବଂ ବିଗ୍ ବଜାରର ବ୍ୟବସାୟ ବୁଡ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲା। ସର୍ବଶେଷରେ, ଏପରି ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ବ୍ରାଣ୍ଡ କିପରି ଇତିହାସ ହେବାର ପଥରେ ପହଞ୍ଚିଛି? ଚାଲନ୍ତୁ ସମଗ୍ର ବିଷୟ ବୁଝିବା….

କିଶୋର ବିୟାନି କିପରି ଖୁଚୁରା ରାଜା ହେଲେ?
ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି କମ୍ପାନୀର ମାଲିକ ବିଷୟରେ । ତାଙ୍କ ନାମ କିଶୋର ବିୟାନି । ଏକ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବରୁ ଏହି ନାମ ଖୁଚୁରା ରାଜା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ବିୟାନି ଫ୍ୟୁଚର ରିଟେଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଖୁଚୁରା ବ୍ୟବସାୟର ଏକ ସମଗ୍ର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ଫ୍ୟୁଚର ରିଟେଲକୁ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡରୁ ନେଇଥିଲେ । ସେହିଭଳି ବର୍ତ୍ତମାନ କମ୍ପାନୀ କିନ୍ତୁ ତଳି ତଳାନ୍ତ ହୋଇସାରିଛି ।

ବାସ୍ତବରେ, ବିଗ୍ ବଜାର ହେଉଛି ଫ୍ୟୁଚର ରିଟେଲର ଫ୍ଲାଗସିପ୍ ବ୍ରାଣ୍ଡ । କିନ୍ତୁ ଏହା ନୁହେଁ ଯେ ଏହା ରାତାରାତି ଏତେ ବଡ ନାମ ହୋଇଗଲା । ଏହାର ଆରମ୍ଭର କାହାଣୀ ବହୁତ ପୁରୁଣା । ୧୯୮୭ ରେ ମଞ୍ଜ ୱେୟାର ପ୍ରାଇଭେଟ ଲିମିଟେଡ୍ ନାମ ସହିତ କମ୍ପାନୀ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୯୧ ରେ କମ୍ପାନୀର ନାମ ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ଫ୍ୟାଶନ୍ସ (ଇଣ୍ଡିଆ) ଲିମିଟେଡ୍ ରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଲା । ୧୯୯୨ ରେ କମ୍ପାନୀର ଓଚଙ ଆସିଥିଲା । ୧୯୯୪ ରେ, ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ଶପ୍ ନାମକ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୁରୁଷ ପୋଷାକ ଦୋକାନ ସାରା ଦେଶରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । କମ୍ପାନୀ ଦେଶରେ ମଲ୍ଟି ବ୍ରାଣ୍ଡ ଖୁଚୁରା ଷ୍ଟୋର୍ ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ରାଣ୍ଡେଡ୍ ପୋଷାକ ବିକ୍ରୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲା ।

୨୦୦୧ ରେ ମାତ୍ର ୨୨ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ରିଟେଲ୍ କୋଲକାତା, ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ ଏବଂ ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ତିନୋଟି ବଡ ବଜାର ଷ୍ଟୋର ଖୋଲିଥିଲା । ୨୦୦୨ ରେ ଖାଦ୍ୟ ବଜାର ଦୋକାନ ବଜାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପରେ, ୨୦୦୩ ରେ, ବିଗ୍ ବଜାର ନାଗପୁରରେ ଏକ ଷ୍ଟୋର ଖୋଲି ଟାୟାର୍ -୨ ସହରରେ ପ୍ରବେଶ କଲା । ୨୦୦୭ ରେ, କମ୍ପାନୀ କାନପୁରରେ ଏହାର ୫୦ ତମ ଷ୍ଟୋର ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ଏହା ପରେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ସହରରେ ବଡ ବଜାର ଖୋଲିଲା ଏବଂ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକ ଏକତ୍ରିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ ।

ଏହି ଡିଲ୍ ଭାଙ୍ଗିବା ହେତୁ ଭାରି କ୍ଷତି ।
୨୦୧୯ ମସିହାରେ କିଶୋର ବିୟାନି ଫୋର୍ବସ୍ ଧନୀ ତାଲିକାରେ ୮୦ ନମ୍ବରରେ ଥିଲେ। ୨୦୧୯ ପୂର୍ବରୁ, ତାଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବିସ୍ତାର କରୁଥିଲା । କିଶୋର ବିୟାନୀଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ଧରି ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଫ୍ୟୁଚର ରିଟେଲ ନିଆଯାଇଥିବା ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବାରେ ବିଫଳ ହେଲା ସେତେବେଳେ ଏହା ଘଟିଥିଲା । ଏହା ପରେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ କମ୍ପାନୀର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ହୋଇଥିବା ଅଂଶଧନକୁ ଜବତ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ପରେ କିଶୋର ବିୟାନି ରିଲାଏନ୍ସ ରିଟେଲ ଏବଂ ଫ୍ୟାଶନ ଲାଇଫଷ୍ଟାଇଲ ଲିମିଟେଡ (RRFLL) ସହିତ ୨୪,୭୧୩ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ଚୁକ୍ତି କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଫ୍ୟୁଚର ରିଟେଲ ବିକ୍ରୟ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଆମାଜନର ବିରୋଧ ହେତୁ ଏହି ଡିଲ୍ ଆଇନଗତ ବାଧାବିଘ୍ନରେ ଫସି ରହିଲା। ଏହା ପରେ ରିଲାଏନ୍ସ ମଧ୍ୟ ଏହି ଡିଲରୁ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେଇଥିଲା ଏବଂ କିଶୋର ବିୟାନୀଙ୍କ କମ୍ପାନୀ ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହେତୁ ଦେବାଳିଆ ହୋଇଯାଇଥିଲା।

ବାସ୍ତବରେ, ମାରୱାରୀ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା କିଶୋର ବିୟାନି, ଯିଏ ସାର୍ ବ୍ୟବସାୟରୁ ବିଗ୍ ବଜାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ, ୧୯୮୭ ରେ ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଅର୍ଥ ଅଭାବରୁ ସେ ୨୦୧୨ ରେ ଆଦିତ୍ୟ ବିର୍ଲା ଗ୍ରୁପକୁ ଏହି ବ୍ୟବସାୟ ବିକ୍ରି କରିଥିଲେ। କୋଲକାତାର ବିୟାନି ଦ୍ୱାରା ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ଏବଂ ବିଗ୍ ବଜାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

କରୋନା ପରେ ଭାଗ୍ୟ ବଦଳିଗଲା ।

୧୯୮୦ ମସିହାରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ପଥର ଧୋଇଥିବା ଡେନିମ୍ କପଡା ବିକ୍ରୟରୁ କିଶୋର ବିୟାନୀଙ୍କ କ୍ୟାରିଅର୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ସ୍ୱପ୍ନ ଥିଲା ନିଜସ୍ୱ ଲେବଲ୍ ର ଉତ୍ପାଦ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା ଏବଂ କିଛି ପରିମାଣରେ ସେ ଏଥିରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ । କିଶୋର ବିୟାନି ମାତ୍ର ୨୬ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୨୦୧୯ ବର୍ଷ କିଶୋର ବିୟାନୀଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ କଷ୍ଟଦାୟକ ଥିଲା। ଏହା ପରେ କରୋନା କାରଣରୁ ସଙ୍କଟ ଆହୁରି ଗଭୀର ହେଲା । ଋଣର କ୍ରମାଗତ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ରେଟିଂ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ମୂଲ୍ୟାୟନ ହ୍ରାସ କଲେ । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଫ୍ୟୁଚର ରିଟେଲର ସେୟାରଗୁଡିକ ଛିନ୍ନଛତ୍ର ହୋଇଗଲା । ଏକ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୦ ସୁଦ୍ଧା ଫ୍ୟୁଚର ଗ୍ରୁପ୍ ର ବିଗ୍ ବଜାର, ସହଜ ଦିନ ଏବଂ FBB ରେ ମୋଟ ୧୮୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଷ୍ଟୋର ଥିଲା । ଯାହା ଦେଶର ୪୨୦ ସହରରେ ବ୍ୟାପିଗଲା ।